بیمه های مهندسی و انرژی راهکاری است برای واگذاري ریسک و زمینه ساز آرامش و امنیت خاطر برای سرمایه گذاری بویژه در بخش ساخت و اجرای طرح های عمرانی و زیربنایی و پروژه های انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) و همچنین به هنگام بهره برداری از پروژه هایی که دوره ساخت آنها به پایان رسیده است. بیمه نامه های مهندسی و انرژی متناسب با ساختار و چگونگی فعالیت های مهندسی طراحی شده و از استاندارد شناخته شده جهانی برخوردار است. بیمه های مهندسی و انرژی را می توان در دو گروه دسته بندی کرد.
گروه اول:
بیمه نامه هایی که طرح های عمرانی و صنعتی و کشاورزی و زیربنایی به ویژه طرح های نفت، گاز و پتروشیمی در هنگام ساخت و نصب و اجرای کار را در بر گرفته و تحت پوشش تمام خطر قرار می دهد. مدت این گروه از بیمه های مهندسی و انرژی بستگی به ویژگی سرمایه و بزرگی طرح و برنامه زمانبندی اجرایی کار دارد که معمولاً چند سال به درازا می کشد. این بیمه نامه پروژه را از زمان تجهیز کارگاه تا تحویل موقت کار و برچیدن کارگاه و به دنبال آن در دوره راه اندازی و نگهداری تحت پوشش قرار می دهد.
گروه دوم:
بیمه نامه هایی را در بر می گیرد که برای بهره برداری از کارخانه، پل، راه، مترو، پالایشگاه، نیروگاه، سد، فرودگاه، سازه هایی مهندسی، ماشین آلات و تجهیزات راه سازی، ساختمانی، کشاورزی و دیگر ماشین ها و تجهیزات پیمانکاران، شکست ماشین آلات، رایانه و تجهیزات الکترونیکی و ... طراحی شده اند. مدت این بیمه نامه ها سالانه است.
الف) بیمه نامه های دوره ساخت
بیمه تمام خطر پیمانکاران (C.A.R)
این بیمه خسارت های فیزیکی، ناگهانی و پیش بینی نشده، ناشی از حادثه در هنگام اجرای پروژه های عمرانی، زیربنایی و عملیات ساختمانی انواع سازه ها مانند: ساختمان های مسکونی، اداری، برج ها، کارخانه ها، سیلوها، راه ها، راه آهن، فرودگاه، سدها، پروژه های آبرسانی و زهکشی، تونل ها، پل ها، لوله کشی آب و فاضلاب، مخازن آب، موج شکن ها، نیروگاه و پالایشگاه، طرح های انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) و مانند آنها را زیر پوشش قرار می دهد.
عوامل زیادی از جمله آتش سوزی، صاعقه، انفجار، سیل، طغیان آب، توفان، زمین لرزه، نشست، لغزش و رانش زمین، سرقت،سهل انگاری اجرای نادرست کار، فقدان مهارت در کار، طراحی نادرست، مواد یا مصالح نامرغوب و ... . باعث بروز حادثه و خسارت در انواع سازه های مهندسی می شود که افزون بر هدر رفتن سرمایه، آرامش جامعه را نیز به مخاطره می اندازد.
در بیمه های مهندسی تمام خطر پیمانکاری، افزون بر پوشش خسارت های وارد به پروژه، خسارت ناشی از حمل و نقل مصالح و تجهیزات، برداشت ضایعات، اموال مجاور، آلودگی محیط زیست مسئولیت مدنی در برابر اشخاص ثالث (جانی و مالی) و ... نیز قابل بیمه شدن می باشد. پوشش این بیمه از زمان شروع عملیات ساخت پروژه آغاز می شود و تا پایان دوره ساخت ادامه می یابد. پس از تحویل موقت کار، پروژه در دوره نگهداری نیز زیر پوشش قرار می گیرد.
بیمه تمام خطر نصب (EAR)
این بیمه نامه خسارت های ناشی از بروز حادثه فیزیکی ناگهانی و پیش بینی نشده را که در هنگام اجرای عملیات ساخت و نصب طرح های گوناگون عمرانی و زیرساختی، مونتاژ انواع ماشین آلات و تجهیزات و نیز نصب هرگونه سازه با اسکلت فلزی در کارگاه های کوچک و بزرگ صنعتی، صنایع خودروسازی، شیمیایی، فولاد، خوراکی، چوب و کاغذ، چرم و کاشی سازی، صنایع وابسته به کشاورزی سیستم های مخابراتی، ابزارهای دقیق آزمایشگاهی، نیروگاه ها، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، پالایشگاه ها، پروژه های آبرسانی و انتقال نفت و گاز و نیز خطوط انتقال نیرو روی می دهد، پوشش خواهد داد.
خطرهای تحت پوشش در این بیمه مانند بیمه C.A.R است. همچنین در این نوع بیمه، خسارت های به وجود آمده ناشی از اشتباه در ساخت قطعات در کارخانه سازنده ماشین آلات و تجهیزات نیز قابل بیمه شدن خواهد بود. پوشش این بیمه از زمان شروع عملیات نصب آغاز شده، دوره آزمایش و راه اندازی و دوره نگهداری را نیز در بر می گیرد.
ب) بیمه نامه های دوره بهره برداری
بیمه سازه های مهندسی تکمیل شده (CECR)
این بیمه خسارت های وارد به انواع سازه های ساخته شده و در حال بهره برداری مانند: جاده، راه آهن، فرودگاه، کانال آبیاری و زهکشی، پل، تونل، سد، موج شکن و اسکله، نیروگاه، پالایشگاه، خطوط لوله آبرسانی و فاضلاب، برق، نفت، گاز و پتروشیمی و نیز انبارها و معادن را در زیر پوشش قرار می دهد.
بیمه سازه های تکمیل شده از نوع بیمه با خطرات نام برده یا معین بوده و خسارت های ناشی از بروز سیل، طغیان آب، توفان، زلزله، آتش سوزی و انفجار، سرما، بهمن، یخ بندان، خرابکاری، برخورد وسائل نقلیه زمینی، دریایی یا هوایی، آتشفشان، زمین لرزه دریایی، نشست، حرکتِ زمین، صاعقه و برخورد امواج را پوشش دهد.
بیمه عدمالنفع ناشی از تاخیر در بهره برداری پروژه
بیمه نامه یاد شده زیان های ناشی از پیامد به تأخیر افتادن بهره برداری از پروژه را تحت پوشش قرار می دهد.
چنانچه در جریان کار ساخت حادثه ای ناگهانی و پیشبینی نشده رخ دهد و پروژه مورد بیمه دچار خسارت شود به گونه ای که دوره اجرای کار طولانی شده و زمان بهره برداری آن به تأخیر افتد بیمه گر زیان های وارد به کارفرما در اثر دیرکرد در بهره برداری طرح را در چارچوب شرایط بیمه نامه جبران خواهد کرد.
در این بیمه نامه با نگرش به چگونگی ماهیت ریسک فرانشیز زمانی نیز پیش بینی می شود.
بیمه پایداری و کیفیت ساخت
«بیمه نامه عیوب اساسی و پنهان ساختمان»
این بیمه نامه خسارت های وارده در اثر طراحی غلط، به کارگیری مواد یا مصالح نامرغوب اجرای نادرست کار، به ساختمان های مسکونی و اداری در زمان بهره برداری را که ناشی از سازه های اصلی ساختمان باشد برای مدت ده سال بیمه می کند.
پوشش این بیمه پس از گواهی پایان کار و به هنگام تحویل واحدهای مسکونی و اداری جهت بهره برداری از آنها به شرح زیر آغاز می شود.
الف) سازه های ساختمانی شامل: پی، اسکلت، سقف و سفتکاری به مدت ده سال.
ب) نمای ساختمان به مدت 5 سال.
ج) تجهیزات و تأسیسات مکانیکی و برقی به مدت سه سال.
انبوه سازان مسکن و ساختمان نیز در راستای بالابردن استانداردهای ساخت و ساز و همچنین برای فراهم آوردن زمینه آرامش خاطر بیشتر مردم و نیز حفظ سرمایه های ملی می توانند از این پوشش بیمه ای به خوبی بهره گیرند.
بیمه ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاران (C.P.M)
این بیمه نامه خسارتهای فیزیکی وارد شده ناشی از بروز خطرات با منشاء بیرونی، به ماشین آلات و تجهیزات پیمانکاری و کشاورزی مانند: لودر، بولدوزر، گریدر، سایدبوم، لیفت تراک، کمباین، تراکتور، جرثقیل، دکل های حفاری، دستگاه های جوشکاری، پمپ، کمپرسور، ژنراتور و مانند آنها را که ابزار کار پیمانکاران می باشد، تحت پوشش قرار می دهد.
بیمه شکستِ ماشین آلات (MB)
این بیمه ماشین آلات و تأسیساتی را که نصب شده و درحال بهره برداری هستند، زیر پوشش قرار می دهد. کارگاه و کارخانه های درحال کار از جمله مواردی هستند که در بیمه شکستِ ماشین آلات بیمه می شوند. بیمه شکستِ ماشین آلات خسارت های فیزیکی پیش بینی نشده و ناگهانیِ وارد به انواع ماشین آلات را که ناشی از طرح ِغلط، عیب و نقص مربوط به ساخت، اجرایِ نادرست کار، فقدان مهارت، بی دقتی، نوسان برق، انفجار فیزیکی و نیروی گریز از مرکز باشد، را بیمه می کند.
خطرهایی مانند توفان، سیل، زلزله، طغیان آب، لغزش و رانش زمین نیز با پرداخت حق بیمه اضافی در این بیمه قابل بیمه شدن می باشند.
بیمه عدمالنفع ناشی از شکستِ ماشین آلات (MLOP)
این بیمه کامل کننده بیمه شکستِ ماشین آلات می باشد و چنانچه در اثرِ خطراتِ ناگهانی و خسارت وارد به ماشین آلات، وقف های در تولید کارخانه به وجود آید، زیان ناشی از توقف تولید را که شامل هزینه های جاری و حقوق و دستمزد کارکنان در طول دوره تعطیلی و سود از دست رفته خواهد بود، بیمه می کند. شایان توجه است، زیانِ ناشی از عدمِ تولید، به طور معمول به مراتب بیشتر از خسارت فیزیکی وارد به ماشین آلات خواهد بود.
بیمه فساد کالا در انبار سردخانه (DOS)
بیمه فساد کالا در حقیقت مکمل پوشش بیمه شکست ماشین آلات می باشد، این پوشش معمولاً به همراه بیمه شکست از سوی بیمه گر خریداری می شود. این نوع بیمه خسارت های وارد به کلیه کالاهای قابل نگهداری در سردخانه ها مانند: مواد پروتئینی، میوه ها، سبزیجات، فرآورده های لبنی و نیز مواد شیمیایی و دارویی ناشی از شکست ماشین آلات را زیر پوشش قرار می دهد.
بیمه فساد کالا در سردخانه خطرهای ناشی از رعایت نشدن مسائل فنی، شکست مکانیکی یا الکتریکی تجهیزات سردخانه، نوسان های درجه برودت، نشت ناگهانی و پیش بینی نشده مُبَرِدها از مدار داخل سردخانه، نوسانِ برق، تغییر در ترکیبِ هوای داخل سردخانه و به طور کلی هرنوع نارسایی در سیستم سرمایش سردخانه را زیر پوشش قرار می دهد.
بیمه بویلر و مخازنِ تحت فشار (BPV)
بیمه یادشده نخستین بیمه نامه در رشته بیمه های مهندسی است که در صنعت بیمه ارائه شده است. این بیمه نامه خسارت های ناشی از انفجار فیزیکی یا شیمیایی بویلرها و مخازن تحت فشار را که به خود و اموال مجاور بیمه گذار آسیب وارد می سازد و همچنین خسارت های جانی و مالی وارد به اشخاص ثالث را زیر پوشش قرار می دهد.
بیمه تجهیزات الکترونیکی (E.E.I)
این بیمه نامه خسارت های وارد شده به انواعِ تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده در کارگاه های صنعتی، صنایع، لوازم تحقیقاتی و آزمایشگاهی، لوازم اداری، سیستم های هشداردهنده، تجهیزات مهندسی، تجهیزات اندازه گیری، دستگاه های کنترل و عیب یاب، تجهیزات مربوط به سینما و فیلمبرداری، دستگاه های آزمایش مواد، تجهیزات رادیو تلویزیونی و مخابراتی، رایانه و سیستم های رایانه ای، تجهیزات پزشکی و مانند آن را زیر پوشش قرار می دهد. خطرات زیادی از جمله خطرهای ناشی از تمیز کردن دستگاه، بازدید دستگاه در هنگام کار، افتادن، برخورد جسم خارجی، نوسانِ برق داخل دستگاه، سرقت، سقوط، جابه جایی، واژگونی، آتش سوزی، صاعقه، انفجار، زلزله و توفان، سیل و آبگرفتگی، این نوع تجهیزات را تهدید می کند که می تواند زیر پوشش این بیمه نامه قرار گیرد.
در این بیمه نامه می توان سه نوع پوشش بیمه ای را نام برد.
- پوشش نرم افزاری
- پوشش هزینه اجاره به کارگیری دستگاه های جایگزین
- پوشش سخت افزاری یا خسارت فیزیکی ناگهانی وارد به دستگاه
بيمه انرژي (نفت، گاز و پتروشيمي):
پروژه‌هاي بزرگ و گسترده ( نفت ، گاز و پتروشيمي) كه جهت استخراج، اكتشاف، حفاري، پالايش و... نفت، گاز و پتروشيمي در دريا و خشكي ساخته و اجرا مي شوند چه هنگامي كه در حال ساخت و نصب هستند و چه هنگام بهره برداري به عنوان پروژه هاي انرژي تحت پوشش اين بيمه نامه قرار مي گيرند. اين بيمه نامه كليه پروژه هاي ساحلي و فراساحلي در خشكي و دريا را پوشش مي دهد.
بيمه نامه هاي انرژي در چارچوب شرايط استاندارد جهاني صادر مي شوند كه پوشش هاي متنوع و گسترده در خواستي همراه با دوره هاي آزمايش و راه اندازي و دوره نگهداري را در بر مي گيرند.